Kiedy potrzebny jest akt notarialny?

Pomimo tego, że świadomość prawna naszego społeczeństwa wzrasta z każdym rokiem, to w większości przypadków dotyczy to wyłącznie codziennych aspektów życia – przede wszystkim prawa konsumenckiego. Kiedy jednak potrzebny jest akt notarialny i czym może grozić jego brak przy konkretnych czynnościach prawnych?

Akty notarialne

Już na samym początku warto wyraźnie podkreślić, że forma aktu notarialnego jest nie tylko formą wymaganą przy szczególnych umowach, ale również jest formą dość bezpieczną dla obu stron zawieranej umowy. Akt notarialny w przypadku późniejszego ewentualnego sporu sądowego ma znacznie większą moc dowodową co do treści oświadczeń w nim zawartych niż umowa sporządzona w zwykłej formie pisemnej. Jednocześnie notariusz bada umowę pod kątem jej poprawności i to on odpowiada za jej formę.

Kiedy bezwzględnie musi być akt notarialny?

Polskie prawo przewiduje konieczność bezwzględnego posłużenia się aktem notarialnym w zaledwie kilku przypadkach, a są to w szczególności umowy dotyczące przeniesienia własności nieruchomości. Najprościej zapamiętać, że jeżeli coś dotyczy nieruchomości, to powinno to być dokonane w formie aktu notarialnego (jest to oczywiście daleko idące uproszczenie). Nie ma tutaj jednak znaczenia czy mówimy o darowiźnie nieruchomości, jej sprzedaży, czy zamianie nieruchomości pomiędzy sąsiadami.

Czym skutkuje brak zachowania formy?

W przypadku niezachowania formy aktu notarialnego mamy do czynienia przeważnie z rygorem nieważności takiej umowy, a tym samym należy uznać, że od samego początku ona nie istniała. Wiąże się to z olbrzymimi problemami dotyczącymi prawa własności czy też poczynionych nakładów na rzecz (np. remontu nieruchomości, której myśleliśmy, że jest naszą własnością). Wbrew powszechnej opinii takiej umowy nie można w żaden sposób konwalidować, tj. naprawić. Jedynym rozwiązaniem jest zawarcie nowej umowy o identycznej treści w prawidłowej już formie. Warto jednak pamiętać, że w nowej umowie inaczej będzie określony moment przejścia prawa własności.

Akty notarialne – nie ma sensu się ich bać!

Podsumowując, pomimo zwiększającej się świadomości prawnej warto mieć na uwadze, że często w polskim prawie mamy do czynienia ze specyficznymi regulacjami, których niestosowanie może prowadzić do często olbrzymich strat finansowych i niemożności dochodzenia praw do przedmiotów, co do których wydawałoby się, że jesteśmy ich właścicielami. Wbrew pozorom uregulowania wymagające formy aktu notarialnego pod rygorem nieważności stworzone w celu zapewnienia pewności obrotu prawnego.

Artykuł powstał w oparciu o materiały znalezione na notariuszadamrobak.pl